ใยแมงมุมก็คือบ้านของแมงมุม

REMEMBERING: Kalaw, Shan state, Myanmar

เมื่อมา ท่องเที่ยวรัฐฉาน นั้นก็ต้องแปลกใจเมื่อเห็นใยแมงมุมอยู่ตามสถานที่ต่างๆอย่างมากมายในเมืองพม่าโดยเฉพาะที่เมืองกะลอว์

จิตใจทางด้านมืดทำให้แลคิดถึงความไม่ขยันขันแข็งของผู้ดูแลสถานที่ที่ปล่อยให้สกปรกรกรุงรัง ที่เห็นขัดหูขัดตามาตั้งแต่สนาบบิน Heho ในตลาด รวมถึงวัดวาอารามต่างๆ ใจอีกด้านคิดเลยเถิดไปถึงการปล่อยให้ธรรมชาติจัดการกับแมลงต่างๆที่มารบกวนในแบบภูมิปัญญาชาวบ้านในแบบที่เราคาดไม่ถึง

เมื่อมีโอกาสสอบถามไกด์เดินเขาที่ชื่อคุณซัน ในเมืองกะลอว์ ตอนที่เดินเท้ามาตรงทางเข้าวัดแห่งหนึ่ง  ว่าทำไมบริเวณนี้จึงปล่อยให้แมงมุมสร้างรังเยอะแยะที่ถึงขนาดแทบจะเรียกได้ว่าขวางทางเข้าบ้านกันเลยทีเดียว สิ่งที่ได้คือสีหน้าอันแปลกใจในคำถาม และคำพูดที่ทำให้เราถึงกับรู้สึกละอายใจในการคาดเดาทางความคิดกับคำตอบที่ว่า “ใยแมงมุมก็คือบ้านของพวกมัน แล้วทำไมเราต้องไปทำลายบ้านของคนอื่นกันด้วยเล่า“ 

“แมงมุม” จะเริ่มสร้างรังของตัวเองตอนมันโตขึ้น ซึ่งการชักใยนี้จะเป็นสัญชาตญาณที่ติดตัวมา ไม่ต้องมีใครสอน ซึ่งจากภาพยนตร์และเรื่องราวบางอย่างนั้นได้สร้างความเข้าใจอันน่ากลัว หรือในฉากที่รกร้างในหนังสยองขวัญก็จะพบใยที่เป็นบ้านของแมงมุมปรากฎอยู่ แต่การได้สอบถามพูดคุยนั้น ทำให้เราเห็นภาพที่แตกต่างทางความคิดรวมทั้งอุปนิสัยใจคอที่จะทำให้เรารู้สึกซาบซึ้งและเอ็นดูเหล่าแมงมุมกับบ้านของพวกมันมากขึ้น

ตลอดการเดินเขาตามเส้นทาง คุณซันไกด์คนดังกล่าวจะคอยเก็บหินก้อนใหญ่ๆหรือเศษไม้ที่ทางเดิน เพื่อทิ้งลงข้างทาง อันน่าจะทำให้มอเตอร์ไซค์หรือคนสะดุดกับมันได้ สิ่งที่พี่เค้าทำมันกลับเพิ่มเสน่ห์ให้กับวิวทิวทัศน์ที่ออกจะงั้นๆเพราะคล้ายๆที่บ้านเราให้กลับชุ่มชื่นใจได้ยิ่งขึ้นอย่างบอกไม่ถูก ที่นอกจากนิสัยอันอ่อนโยนและรักการเดินเขาแล้ว ฝีมือการทำอาหารของพี่เค้าก็อร่อยใช้ได้เลยทีเดียว เราให้โรงแรม Dream Villa ที่เราพักเป็นคนหาไกด์คนนี้ให้ ซึ่งเป็นโรงแรมที่เราชื่นชอบมากแห่งหนึ่งในพม่าเลยทีเดียว ผู้จัดการก็สามารถให้ข้อมูลที่เราสนใจในหลายๆเรื่องได้เป็นอย่างดี

ท่องเที่ยวรัฐฉาน สเน่ห์ที่ไม่ได้เห็นได้แค่ตา

ด้วยความที่บ้านเราก็มีภูมิทัศน์ที่ไม่ได้แตกต่างจากที่นี่มากมายนัก แต่ความรู้สึกชื่นชอบ รวมทั้งชื่นชม มันจะค่อยๆทำให้เรารู้สึกขึ้นมาเอง ที่ไม่ใช่แค่การนำร่างไปอยู่ในสถานที่นั้นๆแล้วเกิดความพึงพอใจ แต่การได้รับรู้เรื่องราว พูดคุย เรียนรู้ มันจะค่อยๆขัดเกลาทัศนียภาพที่เราเห็น ให้งดงามมากขึ้น จนตัวเราเองก็ยังประหลาดใจ เมื่อเนื้อหาที่เป็นสรรสาระเราไม่สามารถรับและสื่อสาร รวมทั้งตวงวัดคุณค่า ด้วยด้วยประสาทสัมผัสภายนอกแบบปกติ เสมือนภาพถ่ายส่วนใหญ่ในโลกออนไลน์ของที่นี่ อันไม่ค่อยจะน่าตื่นตา สร้างแรงถีบกระทุ้งให้นักเดินทางดั้นด้นมาเยี่ยมเยือน แต่หากใครที่ได้มา ก็จะรู้ว่าที่นี่มันต้องสัมผัสด้วยใจ อย่างที่ภาพถ่ายก็ไม่สามารถสื่อให้รู้สึกถึงสิ่งเหล่านี้ได้    เพราะตั้งแต่ข้ามเขตเข้ามาในรัฐฉาน ถึงแม้จะอยู่ในพม่า แต่เราก็สัมผัสได้ถึงอะไรบางอย่างที่แตกต่างจากที่อื่นๆได้อย่างชัดเจน

เมืองเล็กๆเมืองอื่นที่ไม่ใช่ที่ท่องเที่ยวหลักอย่างอินเล ก็จะมีสเน่ห์อย่างที่เคยกล่าวไว้ในแง่ต่างๆ ไม่ว่าจะเป็น ปินตะยา  อันเรียบๆเงียบๆแต่ซึ้งใจ, กะลอว์  เมืองเล็กๆที่น่ารักน่าเอ็นดู, หยองฉ่วย ที่มีหอเจ้าฟ้าที่ไม่ได้โดนทำลาย, เมืองพินอูลวิน เสน่ห์โคโลเนียล หรือเมืองอื่นๆที่เราเองยังไม่มีโอกาสได้ไปเยือน ที่มีทั้งเรื่องราวและรูปลักษณ์แบบเรียบง่าย อันน่าไปสัมผัสสักครั้งนึงในชีวิต ถึงแม้ในบางพื้นที่จะเดินทางเข้าไปได้ด้วยความยากลำบาก หรือแม้บางแห่งจะต้องขออนุญาติการเดินทางแบบพิเศษจนกลายเป็นเรื่องยุ่งยาก แต่นักเดินทางหลายคนก็ยอมแลกเพื่อให้ได้มาเยือนยังดินแดนแห่งนี้

มีคนเปรียบถึงรัฐฉานเสมือนกับศิลาอันร้าวราน ที่เกิดจากเหตุการณ์ความวุ่นวายทางการเมืองมาจนถึงปัจจุบัน แต่ความแกร่งที่ผู้คนกล่าวถึงนั้น ไม่ใช่ความหยาบกระด้างที่ทนทาน แต่เป็นความเข้มแข็งอันอ่อนโยนทางจิตวิญญาณของผู้คน ที่ยังคงความงดงาม ไม่แปรเลี่ยนได้อย่างภาคภูมิไม่ว่าจะเกิดอะไรขึ้นกับพวกเค้าก็ตาม